تعزیه، در لغت به معنى سوگوارى [تعزیت‏]، برپاى داشتن یادبود عزیزان
از دست رفته، تسلیت، امر کردن به صبر، و پرسیدن از خویشان مرده است؛ ولى در اصطلاح،
به گونه‏اى از نمایش مذهبى منظوم گفته مى‏شود که در آن عده‏اى اهل ذوق و کار آشنا
در مناسبتهاى مذهبى و به صورت غالب، در جریان سوگواریهاى ماه محرم براى باشکوه‏تر
نشان دادن آن مراسم و یا به نیت آمرزیده شدن مردگان، آرزوى بهره‏مندى از شفاعت
اولیاى خدا به روز رستخیز، تشفى خاطر، بازیافت تندرستى، و یا براى نشان دادن ارادت
و اخلاص فزون از اندازه به اولیا ـ به ویژه اهل بیت پیامبر علیهم السلام، با رعایت
آداب و رسوم و تمهیدهایى خاص و نیز بهره‏گیرى از ابزارها و نواها و گاه نقوش زنده
برخى از موضوعات مذهبى و تاریخى مربوط به اهل بیت ـ به ویژه واقعه کربلا [امام حسین؛
واقعه کربلا] را پیش چشم بینندگان بازآفرینند. بر خلاف معنى لغوى تعزیه، غم‏انگیز
بودن شرط حتمى آن نیست و ممکن است گاه شادى‏بخش نیز باشد.

ایرانیان شیعه در ساختن تعزیه و به نمایش در آوردن واقعه کربلا حدیث مصایب سیدالشهدا به سنت نمایش های آیینی ایرانیان قدیم وشیوه اجرای مناسک و آیین های آنان و پاره ای از عناصر  اسطورهای و حماسی سازنده نمایش آیینی
نظرداشتداند. یکی از نویسندگان مصری معتقد است ایرانیا ن با پیش زمینه هنر تئاتر
در جامعه شان داشتند

توانستند از شهادت امام حسین و اصحابشان درامهای
مذهبی بیافریند در صورتی که عربها هیچ گاه نتوانستند از این وقایع بهره گیرند(ابوانقه
ص 691)

نمایش«مصائب میترا» و «سوگ سیاووش» در ایران به
احتمال قوی اصلی ترین نمونه از آیینهای
زمینه ساز نمایش «مصایب امام حسین» و وقایع کربلا بوده دو آیین در شکل گیری تعزیه
خوانی تاثیر داشته اند.

ایرانیان مهر پرست به هنگام برگزاری مناسک آیینی
خود،واقعه «مصایب میترا» را نیز به نمایش در می آوردند. در این نمایش چند تن از
نقش آفرین صورتکهای به چهره خود می زدند و روی سکوی که پیروان آیین مهری برای
نیایش مذهبی می ساختند می رفتند و همراه نیایش واقعه مصایب مهر را نشان می
دادند(رضوانی ،ص167)

در سال مرگ سیاووش ،مردم بخارا همراه آیین سوگواریی سیاوش او را به نمایش در می آوردند
و در این نمایش شبیه سیاووش می ساختند و عماری یا محملی می گذاشتند، این
عماری یا محملی را که چهار سویش باز بود
روی دوش می گرفتند و مویه کنان و سینه زنان در گذرگاها می گرداندند.